Rivieren, kanalen en meren als duurzame energiebron

Thermische energie uit oppervlaktewater is een duurzaam alternatief om kantoren en woningen aardgasvrij te maken.

Volgens Rijkswaterstaat en de waterschappen, de waterbeheerders van Nederland, kan thermische energie uit afval- en drinkwater hiermee in 25 tot 40 procent van de warmtevoorziening van gebouwen worden voorzien.

De urgentie om duurzame energiebronnen toe te passen is groot. Het Rijk en decentrale overheden willen in 2030 circulair werken en de CO2-uitstoot met 49 procent verminderen. Met het recente kabinetsbesluit om de aardgaswinning in Groningen in 2030 te stoppen, komt de zoektocht naar alternatieven voor fossiele brandstoffen nog verder in een stroomversnelling.

Verwarmen en koelen

Thermische energie uit oppervlaktewater, kortweg TEO, is warmte en koude die aan het oppervlaktewater onttrokken kan worden. Deze warmte en koude zijn bij uitstek geschikt om gebouwen en ruimten te verwarmen en te koelen. Daarmee vormt TEO een duurzaam alternatief voor het nu nog veelgebruikte aardgas. Verschillende recent gehouden onderzoeken tonen aan dat TEO technisch, financieel en maatschappelijk haalbaar is.

Voordeel Thermische energie uit oppervlaktewater

Een groot voordeel van TEO is de zeer beperkte ruimtelijke impact, in tegenstelling tot bijvoorbeeld zonneparken of windmolens. Ook kan TEO een positieve invloed uitoefenen op hittestress en de waterkwaliteit in bebouwd gebied, omdat toepassing leidt tot stroming, beluchting en afkoeling van het oppervlaktewater. En tot slot zal deze vorm van energiewinning het elektriciteitsnet tot zo’n 80 procent minder belasten dan bijvoorbeeld ‘all electric’-oplossingen.

TEO een stap verder brengen

Woensdag 6 juni 2018 kwamen Rijkswaterstaat en de waterschappen bijeen met gemeenten, woningbouwcorporaties en andere belanghebbenden om de mogelijkheden van TEO te verkennen richting grootschalige toepassing. Peter Struik, Rijkswaterstaat: ‘Met dit evenement hebben we TEO weer een stap verder gebracht. De deelnemers bespraken onder meer de kansen en belemmeringen en hoe TEO-projecten in gemeenten versneld kunnen worden uitgerold.’

‘Verrast door potentie’

‘Dit is een kans vlak onder onze neus’, zegt Dirk-Siert Schoonman, bestuurslid van de Unie van Waterschappen (UVW), deze week in Trouw over TEO. Maar niet alleen de waterbeheerders zien de potentie. Marnix Norder, voorzitter Aedes, vereniging van woningcorporaties, schreef recent in een weblog: ‘Ik ben verrast door de potentie van deze nieuwe bron. Dit klinkt als ver van mijn bed, maar is het niet. Er zijn zelfs al geslaagde voorbeelden uit de praktijk zoals de verwarming van een zorgcomplex in Wageningen met warmte uit de stadsgracht en vergevorderde plannen om 1000 woningen in Katwijk te verwarmen met water uit een poldergemaal.’

Maatschappelijke bijdrage

Als waterbeheerder van veel oppervlaktewater onderzoekt Rijkswaterstaat de komende maanden de haalbaarheid van TEO in verschillende projecten. Dat doen we samen met onder andere de waterschappen, netwerkbedrijf Alliander en het Rijksvastgoedbedrijf. Zo kan TEO gaan bijdragen aan de energietransitie van Nederland en aan de eigen energie- en klimaatdoelen.

Bron: Rijkswaterstaat