‘Rijkswaterstaat stimuleert innovatieve en slimme oplossingen’

De rol van Rijkswaterstaat bij grote infrastructurele projecten is flink veranderd in de laatste 20 jaar.

‘Rijkswaterstaat zegt wat er moet gebeuren. Hoe dat gebeurt, dat bepaalt de aannemer die de klus uitvoert zelf’, vertelt Waalbrug-omgevingsmanager Marijn Rutten. En dat betekent voor Marijn en Rijkswaterstaat meer loslaten en vertrouwen hebben. En soms een nachtje minder goed slapen.

Rijkswaterstaat is eigenaar van de Nijmeegse Waalbrug en laat aannemerscombinatie Team Waalbrug de renovatiewerkzaamheden aan de brug uitvoeren. Dankzij bouwtekeningen, metingen en inspecties weten Rijkswaterstaat en de aannemer veel over de brug en het werk dat gedaan moet worden. Maar sommige dingen zullen een verrassing zijn, vertelt Marijn. ‘Dat er mogelijk zware metalen in de verf van de oude Waalbrug uit 1936 zitten, wisten we. Maar we hadden niet verwacht ook lood en chroom te vinden in onder andere de verf van de aangebouwde brug, waarover de busbaan loopt. Deze zware metalen ontdekte de aannemer in mei. Er zijn nu extra maatregelen nodig om te zorgen dat de werkzaamheden veilig voor het milieu, de medewerkers en gebruikers worden uitgevoerd. Ook zijn andere vergunningen, ontheffingen, meldingen en werk- en veiligheidsplannen nodig.’ Met als gevolg dat de eerste werkzaamheden aan de brug tot nader order zijn uitgesteld.

Geen uitgebreid toezicht meer

Een van deze werkzaamheden is het vervangen van het wegdek. Rutten: ‘Aan dat wegdek hebben we eisen gesteld, bijvoorbeeld dat ook zwaar vrachtverkeer er straks weer over moet kunnen. Maar hoe dat wegdek gelegd gaat worden, bepaalt de aannemer zelf. Zo stelde een aannemer voor om het oude wegdek weg te halen en nieuw beton te storten voor het nieuwe wegdek. De aannemerscombinatie Team Waalbrug die het werk gaat doen, kiest voor een andere methode. Zij vervangen telkens een stuk wegdek van circa 9 bij 6 m door nieuwe, prefab betonplaten. En dat dan 164 keer.’

Deze rol voor Rijkswaterstaat is heel anders dan zo’n 20 jaar geleden. ‘Toen omschreven we in onze opdrachten veel preciezer hoe het werk moest gebeuren. Dan hadden we bijvoorbeeld ook voorgeschreven hoe het wegdek vervangen moest worden. En tijdens het werk hadden we dan uitgebreid toezicht gehouden of alles volgens de opdracht gebeurde.’ Marijn ziet de voordelen van de huidige rol van Rijkswaterstaat. ‘We bepalen niet tot in detail hoe de aannemer zijn werk moet doen, waardoor hij hiervoor zelf de beste oplossingen kan bedenken. Een aannemer die meer vrijheid heeft, komt met slimme en innovatieve ideeën. Zoals het stukje bij beetje vervangen van het wegdek. Dankzij deze oplossing blijven de meeste tijd gewoon 4 rijstroken open voor het verkeer. Terwijl onze eis minimaal 2 rijstroken was.’

Verrassing?

Rutten heeft veel vertrouwen in de aannemer, maar ervaart soms ook de ‘nadelen’ van het loslaten en vertrouwen hebben. ‘Het is geweldig voor de gebruikers van de brug dat de aannemer de meeste tijd 4 rijstroken openhoudt. Omdat de rijstroken smaller zijn, worden het vrachtverkeer, het landbouwverkeer en touringcars omgeleid via een andere brug: de Oversteek. Of dit grote verkeer zich aan de omleidingsroute gaat houden, vind ik best spannend. Daar gaan we dit verkeer natuurlijk goed over informeren samen met de gemeente Nijmegen. Maar het idee van een vrachtwagen die toch doorrijdt en zich klemrijdt op de brug. En hoe we dat gaan voorkomen? Ja, dat houdt me ’s nachts best weleens wakker.’

Ook is het de vraag in hoeverre de niet-zichtbare delen van de stalen balken onder het wegdek verroest zijn. Rutten: ‘Het wegdek ligt al 75 jaar op dezelfde stalen balken. De zichtbare delen van deze balken hebben we geïnspecteerd op bijvoorbeeld roestvorming. Maar de bovenkant van deze balken, waar het wegdek op ligt, kunnen we natuurlijk niet zien. Dat deel ziet de aannemer pas als het beton eraf gaat.’ Een 75-jaar oude verrassing, hoe daarmee om te gaan? ‘We houden er rekening mee dat er roestschade aan de balken zal zijn, die hersteld moet worden. Als dit meer schade is dan verwacht, dan bepaalt de aannemer hoe ze dit herstelt. Dat kan door met meer mensen tegelijk aan de brug te werken, of door langere dagen te maken. Ook hierbij geldt: hoe de aannemer dat doet, mag ze zelf bepalen.’

Wegdek gemaakt door Duitse leger

Meer dan 80 jaar geleden heeft Rijkswaterstaat de brug gebouwd, toen nog met een houten wegdek. In de oorlog heeft het Nederlandse leger de brug opgeblazen om een snelle opmars van het Duitse leger tegen te houden. Het Duitse leger heeft de brug weer opgebouwd en er een betonnen wegdek neergelegd. Dat hebben ze heel grondig gedaan, want over dit wegdek rijden de auto’s nu nog steeds.

Bron: Rijkswaterstaat