Heldere keuzes maken over sensortechnologie

Welke ontwikkelingen spelen er op het gebied van sensortechnologie?

En voor welke vragen komen Rijkswaterstaat en zijn partners op dit gebied te staan? Op deze vragen geeft Rijkswaterstaat antwoord in de Strategische verkenning naar sensortechnologie.

Met sensoren halen ze informatie op die ze kunnen gebruiken voor bijvoorbeeld de verbetering van de verkeersveiligheid, het vergroten van het gemak of het verschaffen van locatiespecifieke informatie.

Toepassing sensortechnologie

Sensortoepassingen worden steeds belangrijker in het werk van Rijkswaterstaat. Daarbij onderscheiden we 3 toepassingsgebieden. Ten eerste gaat het om de werking en instandhouding van constructies. Sensoren worden in dat geval gebruikt om de bediening (deels) te automatiseren en de conditie, slijtage en restlevensduur van constructies te monitoren. Ten tweede worden sensoren toegepast om de intensiteit, duur en richting van stromen (bijvoorbeeld water of mensen) te kennen en te kunnen bijsturen. Tot slot gebruiken we sensoren ook op het gebied van de kwaliteit van de leefomgeving, bijvoorbeeld om de kwaliteit van water, bodem, lucht, geluid en ecologie real time te monitoren.

Sociale processen

Rijkswaterstaat maakt op dit moment al regelmatig gebruik van sensoren en dit gebruik neemt alleen maar toe. Bovendien worden sensoren veel veelzijdiger, energiezuiniger, kleiner, goedkoper, beter geïntegreerd en communicatiever. Ook zijn ze steeds vaker interoperabel: ze kunnen onderling communiceren en samenwerken. Auto’s, stoplichten en mobiele telefoons zijn slechts een paar voorbeelden van voorwerpen die uitgerust zijn met sensortechnologie. Het Internet of Things (IoT), de situatie waarin semi-intelligente apparaten, vaak alledaagse voorwerpen, een entiteit worden op het internet, is steeds meer een feit. De gegevens die sensoren ophalen, zijn niet alleen voor overheden, maar vaak ook voor andere partijen toegankelijk. Hiermee veranderen de spelregels tussen Rijkswaterstaat en andere actoren. Sensortechnologie gaat daarmee niet alleen over techniek, maar ook over sociale processen in onze samenleving.

Risico’s en dilemma’s sensortechnologie

Naast de vele beloften van sensortechnologie zijn er ook risico’s en dilemma’s die we met elkaar moeten bespreken. Zo kan sensortechnologie veel verschillende taken en processen ondersteunen en maakt het verregaande automatisering mogelijk. Daarnaast doen met de inzet van sensortechnologie andere spelers hun intrede in het speelveld, zoals grote IT-bedrijven en burgers. Het patroon van rollen, taken en verantwoordelijkheden tussen overheden, bedrijven en burgers verandert. Deze aanpassing vraagt niet alleen om een gesprek binnen Rijkswaterstaat, maar ook om communicatie met onze partners. Verder heeft elk toepassingsgebied van sensortechnologie zijn eigen kenmerken en daar past een bepaalde manier van sturen vanuit de overheid bij. Dit betekent dat Rijkswaterstaat moet nadenken op welk moment welke manier van sturen moet worden ingezet. De inzet van sensortechnologie roept ook ethische vragen op. We moeten als samenleving nadenken hoe ver we willen gaan richting een sensorgestuurde maatschappij.

Bron: Rijkswaterstaat